ඊදූල් ෆිත්ර් මහෝත්සවයේදී රාමලාන් උපවාස ශීලයෙන් සාක්ෂාත් කරගත් උතුම් ධර්මතා දෛනික ජීවිතයේ සාමයේත්, සහෝදරත්වයේත්, සහජීවනයේත් පදනම කර ගනිමු.

සමස්ත ලෝකවාසී ජනතාවගෙන් බිලියන 1.9 ක් මිනිසුන් ඉස්ලාම් භක්තිකයෝ වෙති. ඔවුන් වැළඳගත් ආගම ඉස්ලාම් ආගමයි. ඔවුන් අදහන ආගම ඉස්ලාම් ආගමයි. ඔවුන් පරම සත්‍යය ලෙස විශ්වාස කරන ආගම ඉස්ලාම් ආගමයි. එනිසා ඔවුන් ඉස්ලාම් ආගමේ ඉගැන්වීම් වලට අවනතව, කීකරුව, තම මෙලොව ජීවිතයත්, පරලොව ජීවිතයත් සාර්ථක කර ගැනීමේ අරමුණින් කටයුතු කරති.

එහිදී ඔවුන් සර්ව බලධාරී මැවුම්කරුවන් වහන්සේ වන අල්ලාහ් සුභානුව තා ආලා විසින් අනුමත කළ (හලාල්) ක්‍රියාවන් හා සිතිවිලි මෙලොව දිවි පැවැත්ම තුළ එලෙසින් ම පවත්වාගෙන යාමට සැදී පැහැදී කටයුතු කරති. එසේම සර්වබලධාරී අල්ලාහ් සුභානුව තා ආලා විසින් අනුමත නොකළ (හරාම්) ක්‍රියාවන්ගෙන් හා සිතුවිලි වලින් වැළකී තම ජීවිතය ගත කිරීමට අදිටන් කරගෙන කටයුතු කරති.

වෙනත් වචන වලින් ප්‍රකාශ කරනවා නම් ඔවුන් ජීවිතයේ සැම විටම කුසල් ක්‍රියාවන්හි නිරත වෙමින්, කුසල් සිතිවිලිවල පිහිටා කටයුතු කිරීමට කැපවී සිටිති. එසේම අකුසල ක්‍රියාවන්ගෙන් හා අකුසල සිතුවිලි වලින් මිදී ජීවත්වීමට අදිටන් සහගතව පේවී සිටිති.

එවන් උතුම් භාග්‍යවන්ත, පුණ්‍යවන්ත, උතුම් අරමුණක් ඇති ජීවිතයකට හුරු පුරුදු වීමට ශික්‍ෂණයක් ලබා ගැනීමට, පන්නරය ලබා ගැනීමට, ඒ තුළින් ප්‍රඥාව දියුණු කර ගැනීමට, අනිවාර්ය ආගමික වතාවක් ලෙස රාමදාන් උපවාස ශීලය ඉස්ලාම් භක්තිකයන්ට අනිවාර්ය කර තිබේ. 

බහ තෝරන වියේ සිට (අවුරුදු හතේ සිට) වයෝවෘද්ධ වනතෙක් ස්ත්‍රී පුරුෂ දෙපාර්ශවයේම ඉස්ලාමීය බැතිමතුන්ට තමන්ට කාය ශක්තිය තිබෙනවා නමි, උපවාස ශීලය පිරිය යුතු වේ.(මෙහිදී අසනීපෙන් පෙලෙන්නන්, වයෝවෘද්ධ අබල දුබල පුද්ගලයන්, ගැබිණි මව්වරුන්, දීර්ඝ වෙහෙසකර ගමන්වල යෙදෙන්නන්, ආර්ථවයට පත් වී සිටින කාන්තාවන්, ආදීන් උපවාස ශීලයෙන් නිදහස් කර ඇති බව ද සඳහන් කළ යුතුව ඇත)

ඉස්ලාමීය චන්ද්‍ර දින දර්ශනයට අනුව (ලූනාර් දින දර්ශනය) නව වන මාසය වන රාමදාන් මාසය අති උතුම් භාග්‍යවන්ත මාසයක් ලෙස ඉස්ලාමීය බැතිමතුන් අදහති. මහා ශ්‍රේෂ්ඨ මැවුම්කාරයාණන් වන, නැමදිමට සුදුසු එකම දෙවියන් වහන්සේ වන අල්ලාහ් සුභානුව තා ආලා විසින් අප ජීවත් වන පෘතුවියට පහළ කළ අවසන් වක්තෘවරයා වන නබිනායක මොහොමඩ් උතුමාණන්ට ශුද්ධ වූ අල් කුරාණය පහළ කිරීම ආරම්භ කළ මාසය මෙම මාසය වීම ඊට එක් ප්‍රධාන හේතුවකි . එලෙස අල් කුරානයේ මුල් වැකි රාමදාන් මාසයේ අග දිනක පහළ වූ බව පැවසෙන අතර, එම රාත්‍රිය "ලෙයිලතුල් කද්ර්" "මහා බලසම්පන්න රාත්‍රිය" ලෙස හැඳින්වෙයි.

තව ද උන්වහන්සේ මහපොළවත් මිනිසාත් මැවීමෙන් පසු, මහපොළොවේ ජීවත් වීමට මිනිසාට ජීවන හුස්ම ලබාදුන්නේය. පසුව ඔහුට මෙලොව ජීවිතයත්,, පරලොව ජීවිතයත් එක ලෙස සාර්ථක කරගත හැකි ජයගත හැකි ධර්මතාවයන් ඒ ඒ යුගවලට අනුව මහපොළොවට පහළ කළ විවිධ නබිතුමන්ලා මගින් අනාවරණය කරනු ලැබිණි.

ඒ අනුව උන්වහන්සේ විසින් මේ පෘථිවි තලයට පහළ කළ අවසන් නබිනායකවරයාණන් වන නබිනායක මොහොමඩ් තුමාට සිය ධර්මය සම්පූර්ණ කොට පහළ කරනු ලැබූ හෙයින් සහ "ශුද්ධ වූ කුරාණය" ලෙසින් එය ග්‍රන්ථාරූඪ කරනු ලැබූ හෙයින්, එහි ආරම්භය සනිටුහන් කළ මාසය ලෙස ද, රාමලාන් මාසය ඓතිහාසිකවත්, පූජනීයවත්, ශ්‍රේෂ්ඨත්වයට පත්ව ඇත.

තවද රාමලාන් මාසය උතුම් භාග්‍යවන්ත මාසයක් වන්නේ, නබිනායක මොහොමඩ් නබි තුමානන්ට ප්‍රථම පෘථිවි තලයට අල්ලාහ් සුභානුව තා ආලා විසින් එවන ලද නබිවරුන්ට උපවාසය පහළ කර තිබුණත්, උපවාසය සඳහා රාමලාන් මාසය වැනි උතුම් මාසයක් උන්වහන්සේ විසින් එතුමන්ලාට ලබාදී තිබුණේ නැති හෙයිනි.

එනිසා රාමලන් උපවාස මාසය අල්ලාහ් සුභානුව තා ආලා විසින් නබිනායක මොහොමඩ් තුමන්ට සහ එතුමන්ගේ අනුගාමික ඉස්ලාමීය බැතිමතුන්ට උන්වහන්සේ විසින් ප්‍රදානය කළ සුවිශේෂී දායාදයක්, දිව්‍යමය වරප්‍රසාදයක්, දිව්‍යමය තිළිණයක්, ලෙස සඳහන් කළ හැකිව තිබේ. 

එක් එක් වර්ෂයේ රාමලාන් මාසය ආරම්භයේ චන්ද්‍රයා දර්ශනය වීමත් සමඟම රාමලාන් උපවාස සමය ආරම්භ වේ. එදා සිට උපවාසය අවසන් වන තෙක්ම ඉස්ලාමීය බැතිමතුන් රාත්‍රී යාමයේ අවසන් භාගයේ කලින් අවදි වී ,ඉන් පසුව ඔහුන් සිය ආගමික වතාවත්වල නියැලෙති., එනම් සර්ව බලධාරී දෙවියන්ට සිය නමස්කාරය නැමදීම පුදදීම සිදුකරති. ඉන් පසුව ඔවුන් අල්කුරාණය පාරායනා කරති. පහු ගිය වසර තුළ තමා අතින් සිදුවූ වැරදි ක්‍රියා එනම් අනුමත නොකළ ක්‍රියා, කිසිවක් සිදු වුණා නම්, ඒ ගැන අවංකවම පසුතැව්ලි වී සර්ව බලධාරියානන්ගෙන් පව් සමාව ඇයදීම කරති අනතුරුව ඔවූහු සුළු ආහාර වේලක් භුක්ති විදිති මේ වෙලාව සහර් වේලාව ලෙස හඳුන්වති. දවසේ පළමු නැමදුම් සලාතය වන සූබහර් සලාතයට ඇරයුම් කිරීමට පෙර ඔවූහු ආහාර අනුභවය නවතා උපවාසය අරඹති. 

ඉන් පසුව ඔවූහු දිවා දවස පුරා උපවාස ශීලය රකිමින් සිත, කය, වචනය මනාව හසුරුවා ගනිමින් දෛනික කටයුතුවල නිරත වේ. මේ අවස්ථාවේ ඔවූහු ඇස, කන ,නාසය, දිව, ශරීරය, යන පංචේන්ද්‍රයන්ට අරමුණු වන රූප, ශබ්ද, , සුවඳ, රස , ස්පර්ශය, යන කිසිවකට නොඇලී සිටින්නට කායිකවත්, මානසිකවත්, වග වෙති. බොරු කීමෙන්, කේලාම් කීමෙන්, පරුෂ වචන කීමෙන්, අනුන් භේද කරවන ප්‍රකාශ කිරීමෙන් වැළකී වාග් සංවරය ආරක්ෂා කර ගනිති.

එලෙස උපවාස යේ නියැලෙන ඉස්ලාම් භක්තිකයන් උපවාස කාලය තුළ තමන්ට සාමාන්‍ය ජීවිතයේදී අනුමත (හලාල්) ක්‍රියාවන් වන ආහාර ගැනීමෙන් තම බිරිඳ සමඟ සංවාසයේ යෙදීමෙන් ආදියෙන් ද වැළකී සිටිති. තම ඇසට පෙනෙන ප්‍රාණවාචී හෝ අප්‍රාණවාචී කිසිවකට නොඇලී සිටින්න වග වෙති. තමන්ට ඇසෙන ශබ්දයන්ට, නාදයන්ට, ගීතයන්ට, නොඇලී සිටිති. තමන්ගේ නාසයට දැනෙන සුවඳට නො ඇලෙන්නට වගබලා ගනිති. එලෙස දිවා දවසේ පංචේන්ද්‍රියන්ට ග්‍රහණය වන අරමුණුවලට නොඇලී එහි තාවකාලික බව ,නිස්සාර බව, සදාතනික නොවන බව මෙනෙහි කරති.

අනතුරුව ඔවුහු සවස හිරු බැස යාමත් සමග මග්රිබ් සලාතයට කරන ආරාධනා හඬ ඇසුණු පසු යම් ආහාරයක් ලබාගෙන එදිනට උපවාසය නිම කරති. මෙලෙස පුරා දින 29,30 කාලයක් තම කය සහ සිත දෙකම අවබෝධයෙන් මනා සිහියෙන්, ඉසීමෙන් සංවර කර ගැනීමෙන් ලබන ශික්‍ෂණය හා අධ්‍යාත්මික පාරිශුද්ධතා අධිෂ්ඨානයෙන් පන්නරය ලබන ඔවූහු ඊළඟට එළඹෙන වසර පුරාවට එම ශික්ෂණය තුළින් අනුමත කළ ක්‍රියාවන් සහ සිතුවිලි වලින් තම ජීවිතය හසුරුවා ගන්නට පුහුණුවක් ශක්තියක් පන්නරයක් ලබාගැනීම කරනු ලබයි.

එසේම රාමලාන් උපවාස කාලයේ නියුතු වන ඉස්ලාමීය ජනතාව තමා ඉතා මහන්සියෙන් උපයා සපයා ගත් ධනයෙන් කොටසක් සකාත් වශයෙන් ලබා දෙමින් හෝ සදකා වශයෙන් දනට පිනට දීමෙන් අන්‍යෝන්‍ය වශයෙන් පිහිටවීම, පිළිසරණ වීම, සුහදත්වය, සහෝදරත්වය වඩවා ගැනීම ද රාමලාන් ශීලයේම උතුම් අංගයක් ලෙසින් සිදු කරති.

රාමලාන් යන වචනයට අරාබි භාෂාවෙන් "පුළුස්සා දැමීම", "වියලා දැමීම" "දිරාපත් වීම" යන අරුත් සැපයේ.

උතුම් වූ රාමලාන් මාසයට එම අරුත් සැපයෙන නමක් යොදා ගැනීම ද රාමලාන් මාසයේ උතුම් භාවය, උත්කෘෂ්ඨත්වය, නංවාලන්නකි.

මන්ද රාමලන් උපවාසයේ නියැලෙන ඉස්ලාමීය බැතිමතුන් පෙර උපවාසයේ සිට මෙවර උපවාසය දක්වා වූ කාලය තුළදී චේතනාත්විතව හෝ නොදැනුවත්වම හෝ ඒ මොහොතේ නොකර බැරි නිසා හෝ කායිකව හෝ මානසිකව යම් වරදක්, අනුමත නොකළ ක්‍රියාවක් කළා නම් ඒ සියල්ලට ම සමාව හිමිකර ගැනීමට රාමලාන් උපවාස ශීලය අවදියේ අවකාශය සැලසෙන හෙයිනි.

මා මතු සඳහන් කළ ලෙසට පාන්දර අවදිවන රාමලාන් උපවාසය රකින්නා, මතු කී ලෙස තමන් අතින් කුමන හෝ හේතුවකින් කායිකව හෝ මානසිකව සිදුවූ පාපයන් ගැන මහා කාරුණික අල්ලාහ් සුබානුතාලාට පාපොච්චාරණය කර, පසුතැවිදි වී සමාව ඉල්ලා යාඥා කිරීමෙන් ඔහුට තම ආත්මය නිදහස් කර ගැනීමේ සැනසිල්ල උදා කරයි .

එනිසා රාමලාන් මාසය පව් පුළුස්සා දමන, වියලා දමන අවස්ථාවක් උදා කරන මාසයක් බැවින්, එම මාසය එම අර්ථය ගෙන දෙන අරාබි වචනයකින් නම් කලා විය හැකිය. එමගින් එම මාසයේ උතුම් බවට, ශ්‍රේෂ්ඨ බවට, පූජනීය බවට, නව අරුතක් නව මහර්ග වටිනාකමක් එකතුවේ.

එලෙස මැවුම්කාරයන් වහන්සේ ඉදිරියේ පවි සමා කර ගනිමින් යළි කුරාණය පරායනය කර උපවාසය තුළ සිත ,කය ,වචනය, හසුරවාගෙන ශික්ෂණයට ලක් වීමෙන් හොඳ මිනිසකු, යහපත් මිනිසකු, අනභිභවනීය මිනිසකු, සිල්වත් මිනිසකු, වීමට ලැබෙන අවස්ථාව කොතරම් මනරම් ද?

මිනිසුන් අතින් දැනුවත්ව හෝ නොදැනුවත්ව වැරදි සිදුවීම මත පුද්ගලයා වැරදිකාරයකු කරනවා වෙනුවට, ඔහුගේ ක්‍රියාව හෝ සිතුවිල්ලේ වරදින් පුද්ගලයාට නිදහස් වීමට අවකාශය සැලසීම කොතරම් උතුම් තත්ත්වයක් ද?

එලෙස ගත් කල නීතියට වඩා කොතරම් ඉහළ විභවතාවයක්, අවස්ථාවක් ඉස්ලාම් ආගමෙන් මිනිසාට සිය වැරදි නිවැරදි කර ගැනීමට පිරිනමා ඇද්ද යන්න මනාව පැහැදිලි වේ. 

කෙනෙකුට අධිකරණයට ගොස් වරදක් කර තිබියදීත්, නිවැරදිකරු බව ප්‍රකාශ කර කෙස් පැලෙන තර්ක ඉදිරිපත් කර නිදොස් කොට නිදහස් වීමට නියෝගයක් ලබා ගැනීමට පුළුවන. නමුත් ඊට වඩා අවංකව තමා අතින් සිදු වූ වරද ගැන පසුතැවිලි වී ආගම තුළින් තම ආත්ම පාපොච්චාරණයෙන් දිව්‍යමය සමාවක් ලැබීම කොතරම් උතුම් ද?

ඒ අනුව ගත් කළ රාමදාන් උපවාස සීලය තුළින් නොවැදගත් පාපයන්ගෙන් මිනිසාට තමා විසින්ම තමාට ගැලවීම ලබා ගැනීමටත්, රහසින්වත් ඒවා නොකර සිටිමින් උසස් මනුෂ්‍යත්වය ඇති මිනිසකු වීමටත් ලබා දෙන පිටුවහල කොතරම් අගනේ ද?

එනිසා එවැනි ශුද්ධවන්ත නිර්මල, නිර්ව්‍යාජී දැනුවත් ස්ත්‍රී පුරුෂ මිනිසෙකු බ්හි කිරීමට රාමදාන් උපවාස සීලය මහත් වූ ආශිර්වාදයක් වන බව සුපැහැදිලි නොවන්නේද? 

ශුද්ධ වූ අල්කුරාණයේ 183 වන ආයාතයෙන් ඉස්ලාමීය බැතිමතුන්ට උපවාසය අනිවාර්ය කරමින් මෙසේ සඳහන් කරයි 

"විශ්වාසවන්තයිනි, නුඹලා බිය භක්තිමත්වීම පිණිස, නුඹලාට පෙර වූවන්ට අනිවාර්ය 

කළා වූවක් මෙන් නුඹලා කෙරෙහිද උපවාස ශීලය අනිවාර්ය කරනු ලැබ ඇත".

මිනිසා තුළ දේව භය භක්තිය ඇති කොට දේව කැමැත්තට, දේව වචනයට, පිටින් හොරෙන් සැඟවී කිසිදු පාපයක් කර සැඟවීමට නොහැකි බව මිනිසාට ඒත්තු ගන්වා, ඔහුගේ පව් සඳහා දේව නියමය පරිදි සමාව ඇයදිය හැකි බව පෙන්වා ඔහු තුළ ඉවසීම, ඇස,කන, නාසය, දිව, ශරීරය යන පංචේන්ද්‍රියන් පිනවීමට ඇති දැඩි ආශාව, තෘෂ්ණාව, ස්වයං පාලනයකට නතුකර සමස්ත සමාජයේ පොදු යහපත, සුභසාධනය ,දියුණුව, සංවර්ධනයට හේතුවන ලෙස ක්‍රියා කරන උතුම් පරමාදර්ශී මිනිසකු බිහි කිරීමට මෙම ශීලය අනිවාර්ය කර ඇති බව මනාව පෙන්නුම් කෙරේ.

ඒ අනුව පුරා මාසයක කාලයක් උතුම් රාමදාන් උපවාස සීලයේ නියැළී සිය පව් කමා කොටගෙන ශුද්ධ වූ අල් කුරාණයෙන් මග පෙන්වන පාරිශුද්ධ වූ නව ජීවිතයකට ඇතුළත්ව, අල්ලාහ් සුබානුව තා ආලා මිනිසා මහපොළොවේ තබා ඇති අරමුණම පෙරදැරි කරගත් ජීවිතයක් ගත කිරීමට ඇති කරගත් අමිල නිමල අධිෂ්ඨානයේ ප්‍රීතිය අද සමරන ඊදුල් ෆිත්ර් මහෝත්සවයෙන් සකල ලෝකවාසී මුස්ලිම්වරුන් ලොවට ප්‍රකාශ කරති.

ඒ නිමිති කරගෙන ඔවුන් සිය මහන්සියෙන් උපයාගත් ධනයෙන් සකාත් හා සදකා ලෙසින් ලබා දෙන දානයන් පිරිනමති. මෙලොවදී උපයා සපයා ගත් සියල්ල අතහැර තනිව උන්වහන්සේ වෙත යන ගමනේදී කිසිවක් නොගෙයන බව පසක් කර ගනිමින් සිය තෘෂ්ණාව දුරලති. "මට" "මගේ" යන පදනමෙන් බැහැර වෙති. සෑම පුද්ගලයකුටම මෙලොව ජීවිතය ලැබී ඇත්තේ ඇස, කන, නාසය, දිව, ශරීරය යන පසිදුරන් පිනවීමට ම නොව දේව අනුහසින් තමන්ට ලැබෙන දේ බෙදා හදා ගනිමින් අන්‍යෙන්‍ය උදව් උපකාර සලසමින් කුරානයේ සඳහන් මාහැඟි මානව හිතවාදී සුචරිතවත් සදාචාර සම්පන්න සහජීවනයෙන් යුත් සංයමයෙන්, සමාදානයෙන්, ප්‍රීතියෙන් යුත් ජීවිතයක් ගත කිරීමේ ජීවන දර්ශනය තම ආදර්ශයෙන් කටින්, වචනයෙන්, ලිඛිතව හා සියලු සන්නිවේදනයන්ගෙන් ලොවට ගෙනයාම බව ප්‍රකට කරති.

අල් හම්දුලිල්ලාහ්

විශ්ව කලා ශ්‍රමික සංසදයේ සභාපති 

ප්‍රවීණ මාධ්‍යවේදී 

සරත් කුමාර දුල්වල